Gül

 

 

 

 

Gül

Gül, gülgiller (Rosaceae) familyasının Rosa cinsinden güzel kokulu bitki türlerine verilen ad.
Anavatanı Anadolu, İran ve Çin'dir ama başka yerlerde de yetişir. Çok güzel ve kıymetlidir. Park ve bahçelerin süslenmesinde kullanıldığı gibi odaları, balkon ve terasları süsler. Kesme çiçekçilikte çok talep edilen bir çiçektir.

Genel Sınıflandırma

Güllerin birçok türü bulunmaktadır. Genel olarak güller, çiçek ve gövde şekillerine göre sınıflandırılırlar. Bunlar:

• Çiçekleri bakımından:

1. Yalınkat güller
2. Yarım katmerli güller
3. Katmerli güller

• Boyları bakımından:

1. Bodur güller
2. Yüksek boylu güller
3. Sarılıcı-sarmaşık güller

• Çiçek açma zamanına göre:

1. Yılda bir çiçek açanlar
2. Yılda birden çok çiçek açanlar
3. Yediveren güller

• Katmer çiçekleri bakımından:

1. Çiçekleri küçük katmerli
2. Çiçekleri normal katmerli
3. Çiçekleri büyük katmerli güller

Gül Simgeselliği

Şiirde gül

Şairler, gül ile ilgili olarak çeşitli tasavvur ve hayallerde bulunmuşlardır.

Siyasette gül

Sosyalistler ve sosyal demokratlar için kırmızı gül genel kabul edilir bir simge olmuştur, sosyalizmin amblemi gül tutan elken, İngiliz işçi partisinin de amblemi kırmızı güldür. Türkiye'de ise Büyük Birlik Partisi'nin ve Barış Ve Demokrasi Partisi'nin ambleminde gül bulunmaktadır.

İslamda gül

İslam dininde gül Muhammed'i temsil eder.

Türler

• Kaliforniya yabani gülü (Rosa californica)
• Kuşburnu (Rosa canina)
• Okka gülü (Rosa × centifolia)
• Çin gülü (Rosa chinensis)
• Rosa dumalis
• Rosa eglanteria
• Kırmızı frenk gülü (Rosa gallica)
• Rosa gigantea
• Rosa glauca
• Rosa laevigata
• Misk gülü (Rosa moschata)
• Rosa multiflora
• Rosa omeiensis
• Bataklık gülü (Rosa palustris)
• Rosa persica
• Rosa pimpinellifolia
• Rosa pinetorum
• Rosa roxburghii
• Rosa rubiginosa
• Japon gülü (Rosa rugosa)
• Rosa sericea
• Rosa stellata
• Rosa virginiana

Rosa alba cv.'Maiden's Blush'

'Zépherine Drouhin' gülü

'Sarah van Fleet' gülü

'Königin der Rosen', modern bir Hybrid Tea gülü

'Borussia', modern bir Floribunda gülü

'Amber Flush', Hybrid Tea gülü

Rosa pimpinellifolia (Thomé)

Kırmızı gül

Kaynak
 http://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%BCl

Gül Nedir
(Rosa / Damaszener Rose / Hundsrose / Rose / Damask rose / Dorgrose herbrose / Rosaceae / Rosier) Mayis-haziran aylari arasinda, pembe, beyazimsi, sari, kirmizi renkli çiçekler açan, güzel kokulu çok senelik, çalimsi ve dikenli bir bitki. Gövdeleri silindir biçimli, yesilimsi, esmer renkli, çok dalli ve dallar sik dikenlidir. Dikenlerin uçlari kivrik ve genellikle kirmizi renktedir. Yapraklar sapli ve kulakçikli, 5-7 yaprakçiklidir. Çiçekler dallarinda tek tek veya kümeler hâlinde bulunur. Çanak yapraklari 5 parçali, taç yapraklari ise çok parçalidir. Deniz seviyesinden îtibâren, 3500 m yükseklige kadar, kâfi derecede rutûbetli ve geçirgen topraklarda yetisir. Türkiyede yabânî olarak yetisen 23 türü bulunmaktadir. Çok eski bir kültür bitkisidir. Mensei kesin olarak bilinmemekle birlikte, çogu gül çesitlerinin menseinin Asyanin mutedil bölgeleri oldugu kabul edilmektedir. Çiçeklerine göre: Yalin kanat, yarim katmerli ve katmerli güller.

Boylarina göre: Bodur, yüksek ve sarilici güller.

Çiçeklenme zamanina göre: Yilda bir çiçek açanlar, yilda birden fazla çiçek açanlar ve yediveren güller diye siniflandirilmaktadirlar.

Isparta gülü (Rosa damascena): Çok eski bir kültür bitkisi oldugu için mensei belli degildir. Halen Isparta çevresinde bol miktarda yetistirilmektedir.

Isparta veya yag gülü, Isparta çevresinde, 1,5-2 m aralikla siralar hâlinde ekilmektedir. Üretilmesi çelikle yapilir. Çelikler de kasim ve aralik aylarinda ekilir. Ürün ikinci yildan îtibâren alinmaya baslar. Üçüncü ve dördüncü yaslarda verim en fazladir. Daha sonra bu yasli güller kesilerek gençlestirme yoluna gidilir. Gül bahçelerinden gençlestirme sûretiyle 15-20 sene faydalanilabilir.

Yabânî gül (Rosa canina): Memleketimizde oldukça yaygin bir gül çesididir. 2-3 m yüksekliginde, pembe veya beyaz çiçekli bir agaççiktir. Meyveleri parlak kirmizi renktedir. Bu gülün olgun meyvelerini saran, baslangiçta agizi dar bir bardak seklinde olan çiçek ekseni, çiçek tablasi olgunlasinca etlenip, kirmizi bir renk alir. Bu meyvelere “kusburnu” adi verilir. Bilesiminde tanen, pektin, vitamin C, sekerler ve organik asitler vardir. Kabiz edici, idrar söktürücü olarak, böbrek ve safra taslarina karsi, C vitamini yönünden zengin oldugu için de bâzi bölgelerde marmelât yapiminda kullanilir.

Türkiyede yetistigi yerler: Anadolu ve Trakya.

Kullanilan kisimlari: Gülün kullanilan kisimlari çiçegi, çiçeklerinden elde edilen gülyagi ve gülsuyudur. Çiçekler sabahin erken saatlerinden günes dogmadan toplanip gölgede kurutulur. Su buhari ile distilasyona tâbi tutulur. Elde edilen kismin üst tarafinda gül yagi toplanir. Alttaki sulu kisim ise gül suyunu teskil eder. Genellikle 3000-3500 kg çiçekten, 1 kg gülyagi, 500 kg gül suyu elde edilmektedir.

Kullanildigi yerler: Gül çiçeginin taç yapraklarinda uçucu yag, tanen, gallik asit, kuarsitrin, siyanin, seker ve mum vardir. Gülyagi tibbî bir tesire sâhib olmamakla berâber, bilhassa parfümeri ve kozmetik sanâyiinde bâzi pomatlar ile galenik preparatlarin kokusunu degistirmede çok kullanilir. Antiseptik (mikrop öldürücü) etkisi vardir. Bogaz ve bademcik iltihaplarini giderir. Göz kanlanmalari ve göz nezlesinde etkilidir. Dâhilen ise hafif müshil etkilidir. Gülsuyu, gül reçelleri halk arasinda yaygin olarak kullanılır

Kaynak
http://www.ezberim.biz/sozluk/59335-gul-nedir/

 

Gül

Botanik Bilgi : Gülgiller familyasının örnek bitkisidir. Pek çok gül türünün anayurdu Asya’dır. Fakat gösterişli çiçekleri nedeniyle neredeyse tüm dünyada yaygın şekilde yetiştirilmektedir. Türkiye’de yetişen 25 kadar yabani türü vardır. Oysa, kültür bitkisi olarak yetiştirilen türleri çok daha fazladır.  Rosa cinsinden 100 kadar türü olan ve genelde kışın yapraklarını döken, çok yıllık dikenli çalı, ağaççık ya da tırmanıcı bitkilerin adı Gül’dür. Gülün, yuvarlak kesitli yeşil renkli gövdesi, yoğun biçimde dikenlerle kaplıdır. Almaşık dizili, hafif tüylü ve oval biçimli yapraklarının kenarları dişlidir. Bir yaprak sapında 3 ila 7 yaprakçık bulunur. Bitkinin ilkbahardan başlayarak sonbahara kadar zaman zaman açıp biten beyaz, pembe, kırmızı, turuncu ve sarı çiçekleri vardır. Ancak, süs bitkisi olarak çok renkli ve katmerli türleri de yetiştirilmiştir. Güneşli, yarı gölgeli ama rüzgarsız yerleri, suyu iyi akıntılı, killi ve bitek toprakları seven gül, tohumuyla ve daha çok gövde çelikleriyle çoğaltılır.

 

Isparta, Yağ ya da Şam gülü denilen (R. de mascena) gibi bazı güzel kokulu gül türlerinin çiçeğinin taçyapraklarında uçucu yağ (gül yağı), tanen, gallik asit, kuersitrin, anthosyanin ve diğer bazı yağlar bulunur. Güzel kokulu gül yaprakları bazı yerlerde salata ve pastalara konulur. Şurubu, sirkesi, reçeli yapılarak tüketilir. Taçyapraklarının damıtılmasıyla elde edilen gül yağı, parfümeri endüstrisinde yoğun şekilde kullanılır. Türkiye’nin tarımda önemli bir dışsatım ürünüdür.

Bilinen Bileşimi : Geraniol, rodino, eugenol citronel, feniletilalkol, tanen, pektin, gallik asid, anthocyanin, quercitrin, nikotinamid.

Özellilleri : Antiseptik / mikrop öldürücü.

Faydaları :

İshali keser bağırsaklara rahatlık verir.

Suyu ile gargara yapılırsa bademcik rahatsızlıklarını geçirir.

Antiseptik etkisi vardır.

Yaraları temizlemede kullanılır.

Bayılmayı giderir.

Ciğeri kuvvetlendirir, kalbe ferahlık verir, dimağı takviye eder.

Gözlere banyo yapılırsa kanlanma ve göz nezlelerine iyi gelir.

Kullanım Şekli :

Çay Hazırlama :  Kurutulmuş ve saklanmış taçyapraklarından 2-3 tatlı kaşığı üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika süreyle demlendirilerek bir çay hazırlanır. Çaydan günde üç kez birer bardak içilir. Göz banyoları ve yaralar için de yapılan çay dıştan uygulanılır.

Isparta’da yetiştirilen gülün faydaları saymakla bitmez.

Gül'den Yapılan Ürünler : Gül reçeli, gül konservesi, gül suyu, gül kremi, gül yağı, gül şarabı, gül likörü, gül sabunu gül lokumu.

Gül Reçelinin Yapılışı : 2 su bardağı taze gül taç yapraklarını, 2 bardak şeker ile karıştırın. 1 bardak su ile kısık ateşte 1-2 saat pişirin. İnmesinden biraz evvel yarım limonun suyunu katın. Gül reçeli olarak yiyebilirsiniz. Hafif sindirim sistemi iltihaplarına, romatizma, eklem iltihaplarına iyi gelir.

Gülsuyunun Faydaları :

Cilt bakımı, boğaz, ağız iltihapları, sindirim sistemi iltihapları, ishal, saçtaki kepeklenme, eklem iltihaplarında, göğüs hastalıkları, küçük cilt yaraları, burun akıntıları, kesikler, ergenlik sivilceleri, burkulma ve ezikler gül suyu ile iyileştirilmektedir. Ayrıca gül suyu cilt için çok güzel bir toniktir.

Kullanım Şekilleri :

• 4 litre üzüm sirkesi içine 10 avuç kuru gül taç yapraklarını ekleyip karıştırın. 15-20 gün güneşte tutup süzün. Gargara, losyon, makyaj temizleyici olarak kullanabilirsiniz.
• Kavanoza 40 gr gül yaprağı konur. Üstüne 1 litre saf su konur. 7-15 gün güneşte bekletilir. Gerektiğinde gargara, antiseptik (mikrop öldürücü) olarak, hafif boğaz hastalıklarında kullanılabilir.
• 3 çay bardağı gül suyuna 1 çay bardağı vazelin konup merhem yapılır. El, dudak çatlakları için günde 2-3 kere sürülür.
• 4 damla gül yağını saç fırçasına döküp saç tarandığında saçları  besleyip canlandıracaktır.
• 1/2 kilo gül yaprağını, 1/2 kilo iç yağ ile karıştırın. 10-15 gün dinlenmeye bırakın. Çok kısık ateşte 10-15 dakika pişirin. Temiz bir merhem elde edene kadar tülbentten geçirin. Cildinize sürerek kullanın.
• Vazelinin içine 8 damla gül yağı koyarak el ve cildinize sürebilirsiniz.
• Hafif vajinal akıntılarda genital bölge gül suyu ile yıkanırsa iyi gelir.
• Saf zeytin yağının içine 10-15 damla gül yağı damlatılarak vücuda masaj yapılabilir.
• 30 gr şampuanın içine 12 damla gül yağı damlatıp karıştırın. Saç diplerine masaj yaparak yıkayın. Saçı besleyip, saç kepeklenmesini önleyecektir.
• Küvete banyo suyunun içine 11-15 damla gül yağı damlatıp iyice karıştırın. Göze temasını önleyerek içinde 15-20 dakika kalın.
• Ağız yaraları için; uygun bir kavanoza 1 litre su, 50 gram taze gül çiçeği yaprağı konularak, güneşte 1 hafta bekletilerek gerektiğinde kullanılabilecek çok yararlı bir gargara ilacı elde edilir. Fazla kullanılırsa ciğerlere zarar verir. 20 günlük kürler halinde kullanılır.

Gül Yağının Faydaları : Cilde canlılık kazandırarak gerginleştirir, ciltteki doğum lekelerini alır. Makyaj temizliğinde kullanmak için mükemmel bir temizleyicidir. Allerjik ciltler için kullanılabilecek doğal bir üründür. Gül yağı gül suyunun aksine hafif müshil etkisindedir. Kabızlık için doğal bir çare olarak önerilebilir. Göz nezlesine ve kanlanmalarına iyi gelir.

Kaynak

http://www.saglikaktuel.com/bitki-ansiklopedisi-gul-nedir-faydalari-nelerdir-1532.htm